Reverendissimo in Christo patri et domino, domino Iohanni Dantisco, episcopo Varmiensi, regio consiliario, domino et patrono suo semper observandissimo

In Prussiam

Salutem plurimam, Reverendissime in Christo Pater, eximie Primas et patrone colendissime,

Tuae Celsitudinis litteras mense Septembri datas Ianuario redditas accepi gaudio repente perfusus Tuam Celsitudinem bene valere. Perrarum enim hoc ipsum est nunc in Germania nostra, ubi omnia passim pestilitate maerent, post anni superioris inediam. Ceterum ignoravisse Tuam Celsitudinem, ubi locorum agerem, nihil miror, quandoquidem regnantibus ubique schismaticis nusquam certis sedibus frui licet. Ago nunc Fuldae apud fagos patrios, sed res meae fixis ancoris ne hic quidem in portum consistunt, posteaquam fagi etiam ipsi sensim luterascunt, miror vero Tuam Celsitudinem moveri ad suspicionem potuisse, quasi verum sit, quod de me viri mendaces rumore sparserant. Enormius flagitium effingere non quiverunt. Norunt, quantus sim, id genus flagitiorum repraehensor innocentiae laudator simul ac sectator. Ideo me Satan tam foedi, tam atri criminis divulgatione, apud bonos, mei amantes maculare atque in odium mei pertrahere nititur. Eo enim pacto persuadet sibi fore, ut vigilias meas, utpote tali auctore prognatas, contemptim abiiciant. Est mihi domi liber, Farrago mendaciorum dictus, in quem quadringenta prope mendacia congessi , cuiusmodi impudentissimos sycophantas in caput meum turpiter ementiri coegit invidia, idque hoc decennali bello, quo cum haeresi conflixi. Nihil non attentant, ut Vuicelii infament novis iam falsissimis conviciis, iam manifestissimis mendaciis sperantes vel hoc suo ausu me superatum iri, sed, nisi scirem eum esse gentis schismaticae morem a primordiis usque ecclesiae ut orthodoxos variis mendaciorum generibus opprimere conarentur, tam facile id mali vix ferrem. Atqui istud mihi in pietatis lucrum cedit, nam quo illi peius de me loqu<u>ntur, eo ego vivo integrius hucque omnia refero, ut conscientiam meam mihi bonam tuear, in medio nationis haereticae. Porro quod Tua Celsitudo una cum reverendo domino Theoderico de Rheden Varmiensi canonico libros meae parvitatis recens editos sibi adferri postulat, agnosco theologiae Catholicae istic quoque amorem residere, etsi scripta mea eiusmodi non sunt, ut tantos lectores sibi demereri queant. Libens vero, quod Tua Celsitudo petit, fecero, immo est, quod Tua Celsitudo iubeat, si tantum sit, qui sarcinulam in oram tam procul a nobis dissitam perferat. Et quae ista est iniquitas, ut adversariorum in nos libelli in ultimas etiam terras a bibliopolis exportentur distrahendi, nostrae vero lucubrationes in Germania etiam nostra perraro visantur prostare, tantum abest, ut ad exteros populos dimanent? Tametsi Italos et Gallos aiunt degustasse, quae orthodoxe damus et ne hoc quidem usu veniret, si bibliopolis nostratibus ad eas nationes pateret aditus. Adeo infensi atque infesti hostes mihi sunt miserandi homines, quin horum nullum umquam vel facto vel verbo uno laeserim.

Tua Celsitudo procuret, ut e Vuirciburgo aut Moguntia per tabellionem equestrem ad se iter fiat, ibi ego faciam, ut Tua Celsitudo libros, quotquot a Misnensi fuga emisi, certo accipiat singulos, binos aut trinos. Si unos tantum malit, quivis tabellio itinere pedestri ferendis hisce par fuerit. Ipse ad libitum Tuae Celsitudini quaevis animo promptissimo faciam, modo norim iussa. Mogunciae prostant omne[s], ii etiam, quibus ego domi careo. Ea de re per litteras agam cum Ambrosio Prusso, per quem Tuae Celsitudinis litterae cum subsidio redditae sunt. Habeo gratiam beneficae tuae pietat[is]. Utinam sic mea se haberet res, ut nullius sacellion mei gratia vel tantillum imminueretur. Ante, ni fallor, biennium ex marchia Tuam Celsitudinem reddidi certiorem de domestico sumptu, quem hic quoque cogor facere coniugatulus quantumvis parce victitans. Tot opimos in annum reditus concubinariis nostratibus neutiquam invideo. Scandal[o] tantum uror vehementissime ac deploro me... cum religionem Christi venisse huc, ut sceleri venia sit et opulentia crimen alatur. Quam foret necesse, ut tandem allatis remediis ecclesiae nostrae morbi sanarentur. Cetero, quin nos aut reformabit intestina seditio, aut Turchica expeditio. Nemeti nunc imperii proceres confluunt consultaturi de bello Mahometicis beluis inferendo. Verum dum nostri inter sese consilium capiunt, istae ferae vicinos agros depopulari pergunt. Austria prima erit victima vere novo, nisi poenitentes nos et protegat Dominus et precantes adiuvet Germanica panoplia. De salute Poloniae ac Sarmatiae ipsi videritis. Nos certe Alemani, ab inferis resuscitatos Gothos misere metuimus, utpote mutuae inter nos discordiae conscii. Profecto concordes nec Turcam nec Chamum formidaremus, tam dextre bellax est haec natio. Dominus Iesus in navi evigilet et comprimat periculosissimos motus, nisi enim ipse custodierit ecclesiam, in vanum laborant custodes principes. Male timeo huic inemendatae, reformatam, quo debet, modo ne inferorum quidem portae laedent.

Tua Celsitudo in Christo Servatore Panomphaeo superstes diu vivat recteque valeat utroque homine.

Fuldae, 8 Februarii, Anno 1542.

Tuae Reverendissimae Celsitudinis deditissimus Georgius Vuicelius